Gelderse Vallei

'Waarom werd er niet ingegrepen?', vragen en antwoorden over nestkastdrama

De zieke slechtvalk.
© Omroep Gelderland
EDE - Veel mensen zijn geschrokken van de gebeurtenissen in de nestkast op de ENKA fabriek in Ede. Daar viel een zieke moedervogel naar beneden, waarna haar kuikens stierven. Dit is vastgelegd omdat er al jaren twee camera's bij de nestkast staan. Na publicatie van de beelden volgden er veel vragen van de kijkers. In dit artikel staan antwoorden op de meest gestelde vragen.

Wat mankeerde de moeder?

Er wordt vermoed dat ze besmet was met vogelgriep. Lees daar in dit artikel meer over. Peter van Geneijgen, van Werkgroep Roofvogels Nederland, was betrokken bij de plaatsing van de kast. Hij houdt de slechtvalken in de gaten. Hij denkt dat er geen gif in het spel is: "De symptomen waren duidelijk die van de vogelgriep. Er zijn meerdere vogels die zo aan hun eind komen in nestkasten en bij opvangcentra."

Waarom is er niet ingegrepen?

Pas toen de kuikens dood waren, werd de situatie opgemerkt. Het gebeurde immers rond 6.30 uur in de vroege ochtend. Er kon dus niet meer ingegrepen worden, maar als de kuikens nog geleefd hadden, werd er ook niet ingegrepen. Waarom niet? "Het is wat er gebeurt, zo gaat het, dat is de natuur", aldus Geneijgen.
De roofvogelspecialist vertelt over een vergelijkbare situatie op een andere locatie waar de moedervogel doodging. "De moeder werd toen gedood door een andere vrouwelijke slechtvalk." Daarna vloog deze valk naar de nestkast van de dode moeder. "De vader was aanwezig en wilde de jongen voeren, maar de nieuwe vrouw at de prooien grotendeels op."
Hij hield de kuikens ook warm wanneer dat kon. "Dit ging zo een paar dagen door. Toen werd ook gedacht: dit is de natuur, niet mee bemoeien. Tot de knop omging bij de nieuwe vrouw. Een kuiken begon te bedelen en ze besloot om een stukje prooi toch maar aan het kuiken te geven."
In deze situatie nam de slechtvalkvrouw de moederrol op zich. "Zulke dingen kunnen ook gebeuren als je niet ingrijpt." De jongen in deze situatie waren wel ouder dan de erg jonge kuikens van de ENKA fabriek.
Daarnaast staat de nestkast op tachtig meter hoogte, een klim daarnaartoe duurt al snel twintig minuten. Hulp was sowieso te laat geweest. "Ik ben van plan nog wel een keer te gaan kijken, even zien of er nog wat te vinden is, zoals prooiresten."

Kon vader niet voor de kuikens zorgen?

"Een slechtvalkouder kan niet in z'n eentje voor erg jonge kuikens zorgen. De jongen moeten warm blijven en eten krijgen, daar heb je twee oudervogels voor nodig. Als de kuikens wat ouder waren geweest, hadden ze hun eigen lichaamstemperatuur kunnen reguleren, maar deze kuikens waren daar nog te jong voor. Ze waren nog niet eens een week oud, dan is het snel gebeurd."

Was opvang echt geen optie?

De opvang is geen goede optie voor jonge slechtvalken. Geneijgen: "Stel dat dat gebeurd was, dan zouden ze daar gevoerd worden en wellicht losgelaten worden, maar dan kunnen ze niets. Er is geen oudervogel die ze geleerd heeft te jagen. De rest van hun leven zouden ze dan in gevangenschap zitten. Dat kun je ze niet aandoen."

Waarom delen jullie de beelden?

Sommige mensen vragen zich af wat de 'meerwaarde' is van deze video. Velen vinden het een heftig filmpje. Bij de livestreams willen we een inkijkje geven in het échte leven van dieren. Hoe ze paren, broeden, eieren leggen of jongen baren. Om onze volgers op de hoogte te kunnen houden van belangrijke gebeurtenissen, maken we een compilatie van beelden.
Dit doen we zowel bij positieve als negatieve situaties. De natuur is prachtig, maar kan ook heel hard zijn. Deze 'rauwe' beelden laten ook zien waar dieren in onze provincie tegenaan lopen. Deze slechtvalkvrouw was waarschijnlijk besmet door de vogelgriep. Ontelbaar veel vogels zijn inmiddels gestorven door de vogelgriep. Wij vinden het belangrijk om te laten zien wat dat doet met vogels en hun nakomelingen.
Benieuwd naar hoe het met de slechtvalkman gaat? Je vindt de stream hier.
Slechtvalkmoeder ziek en valt van fabriek