Arnhem en omstreken
Malburgse Murat: 'Ik voel me hier niet meer veilig'
5 mei, 20:00 • 7 minuten leestijd
ARNHEM - Murat doet wat hij kan. Maar het wordt steeds moeilijker in 'zijn' Malburgen. "Jongeren drinken en blowen. Ik ken mijn buren niet eens meer. Niemand heeft meer geld, ze blijven thuis omdat ze niets meer te doen hebben."
Murat woont op de vierde verdieping van een flat in de Arnhemse wijk Malburgen. Het trapportaal ziet er wat troosteloos uit. Lampjes hangen los, de liftdeur is bekrast. In zijn woning heeft alles keurig een plekje. Netjes opgeruimd en veel oog voor detail. "Ik kwam in 2001 voor de liefde naar Nederland. Getrouwd en een prachtige dochter. Helaas is ons huwelijk stukgelopen."
Dit is het verhaal van Murat uit de volkswijk Malburgen. Na de coronacrisis en de stijging van de prijzen voor energie en levensonderhoud is er veel veranderd in onze wijken. Waar lopen bewoners tegenaan? Omroep Gelderland spreekt met inwoners om dat te onderzoeken. De afgelopen weken plaatsten we het verhaal van Gerrit, het verhaal van Jan en het verhaal van Guda.
Sinds 2010 woont Murat in Malburgen. Hij begon een eigen bedrijfje in de thuiszorg. Maar zijn huwelijk liep spaak. Het liep uit op een scheiding. In 2017 stopte hij met zijn bedrijfje. Het was een tijd dat er veel mis ging bij Murat. Gezondheidsklachten zorgden ervoor dat hij in de financiële problemen belandde. En tot overmaat van ramp kreeg Murat ook nog een auto-ongeluk waardoor hij nog dieper in de problemen kwam. Vier jaar lang heeft hij onder bewind gestaan: "Nog een paar maanden, dan hoop ik eruit te komen."
Murat is niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Hij heeft het naar zijn zin In Malburgen. Hij probeert na alle tegenslag uit het dal te komen. Na het volgen van enkele sportcursussen wil hij nu aan de slag om buurtgenoten weer aan het bewegen te krijgen. "Ik ben nu officieel wandelcoach. In het Immerloopark wil ik iedere week gaan wandelen met ouderen en sporten met kinderen."
Ook een groepje Turkse vrouwen heeft hij op zijn sportlijstje staan. Dit doet Murat allemaal vrijwillig, maar zijn grote doel is natuurlijk om hier betaald werk van te maken zodat hij snel uit de WIA-uitkering komt. "Het is belangrijk ook voor Turkse mensen om samen te sporten", zegt Murat: "Goed voor de conditie en zo vereenzaam je niet zo snel. Het geeft je meer discipline en meer houvast." Ook is Murat contactpersoon voor de Alzheimerstichting in de regio Arnhem. Murat timmert duidelijk aan de weg in zijn wijk.
De wijk is de laatste vijf jaar wel aan het veranderen, vindt Murat. Eerst voelde hij zich fijn. "Maar de laatste tijd is er meer vandalisme." Vooral de autobranden die regelmatig het nieuws halen geven Murat een gevoel van onveiligheid. "Inbraken, buren kennen elkaar niet meer, groeten elkaar niet meer", somt Murat op. "Veel oude bewoners zijn verhuisd. Daar zijn allemaal andere nationaliteiten voor in de plaats gekomen. Toen ik hier kwam wonen zaten er in deze flat vijf Turkse mensen. Nu is 40 procent van buitenlandse afkomst. Ik wil niet discrimineren want ik ben zelf van Turkse afkomst, maar het wordt hier wel steeds meer een achterstandswijk. Gewoon minder veilig merk ik. Mijn auto is al een keer opengebroken, er is vaak ruzie op straat en in de portieken wordt regelmatig wat vernield. Ik probeer daarom de mensen wat meer bij elkaar te brengen zodat ze elkaar gaan leren kennen en respecteren."
Volgens Murat wordt er aan die onveiligheid niet genoeg gedaan. "De politie komt wel vaak langs. De woningbouwvereniging Volkshuisvesting hebben we aangesproken, maar daar komt niet veel reactie op. Er wordt in de liften en in de gangen geblowd. Daar wordt wel aangifte van gedaan, maar verder gebeurt er niets mee want er hangen geen camera's in de flat, dus bewijs is er niet. Het gaat om groepjes jongeren, sommigen zijn pas 12 of 13 jaar."
De wijk Malburgen telt ruim 18.000 inwoners (2024), waarvan het merendeel tussen de 20 en 44 jaar oud is. Het aantal inwoners met een niet-westerse achtergrond is ruim boven de 50% waarvan het grootste deel een Marokkaanse of Turkse achtergrond heeft. Malburgen stond ook lange tijd bekend als: ‘aandachts-‘ ”kracht-, kansen-, of prachtwijk’. Volgens cijfers van het CBS heeft (in 2021) meer dan de helft van de inwoners (58 procent) een laag inkomen.
Wat zou eraan gedaan moeten worden? Murat is blij met de bijeenkomsten die in de wijkcentra worden gehouden om hun klachten te uiten. "Maar die hebben niet geleid tot een verandering van de situatie. De mensen waar het om gaat komen niet naar die bijeenkomsten toe. "Eigenlijk zou iedereen persoonlijk moeten worden uitgenodigd, niet zoals nu met een foldertje door de brievenbus, maar gewoon van deur tot deur aanbellen. Want veel multiculturele families kunnen die foldertjes niet eens lezen en dan verdwijnt het direct bij het afval. Vooral die jongeren vervelen zich. En gaan dan over tot hangen en vandalisme. Er zijn in de wijk via de welzijnsorganisaties al veel activiteiten op poten gezet, maar nog steeds onvoldoende."
In wijkcentrum De Duiventil bijvoorbeeld is laatst nog een ruit ingeslagen. Dat was de aanleiding om wat extra toezicht te geven aan de jongeren die daar 's avonds lopen. Ook zijn er nu plannen om meer activiteiten in het wijkcentrum te organiseren. Kickboksen, voetbal en andere sporten: Murat helpt ook bij deze nieuwe sportactiviteiten. Zo hoopt hij buurtgenoten bij elkaar te kunnen brengen. "De buurtcamping afgelopen zomer was bijvoorbeeld een succes, daar kwamen heel veel mensen op af. En ook worden nu wijkbewoners gestimuleerd om gezamenlijk een groente- en vlindertuin te onderhouden. Iedereen mag daar wat groenten van meenemen voor thuis."
Zo worden buurtbewoners gestimuleerd om de wijk weer leefbaarder te maken. "Na de coronatijd is het leven wel zwaarder geworden. Veel mensen uit de flat lopen bij de voedselbank. Een uitkering is een klein beetje verhoogd, maar de prijzen in de supermarkt zijn veel meer gestegen. Je ziet nu wel dat bewoners elkaar proberen te helpen. In de aankomsthal van de flat leggen bewoners regelmatig wat eten of kleren neer voor anderen,. Zo helpen we elkaar een beetje. Murat heeft nog niet gehoord van het experiment dat de gemeente Arnhem gaat doen om een aantal gezinnen hun schulden af te betalen zodat ze zonder zorgen weer kunnen proberen hun leven opnieuw op de rails te krijgen.
Volgens cijfers van de gemeente Arnhem is vooral het zuid-oosten van Malburgen, waar Murat woont, een wijk waar veel bewoners gezondheidsproblemen hebben. Eenzaamheid en zelfredzaamheid binnenshuis worden genoemd als problemen die het meeste voorkomen.
Positief zijn de wijkbewoners wel over de ondersteuning die ze ontvangen. Eén op de drie inwoners vindt dat de buurt achteruit gaat. Over veiligheid maken nog niet veel mensen zich druk maar de kwaliteit van de woningen wordt als onvoldoende beoordeeld door de wijkbewoners.
Overigens zijn deze cijfers uit 2021, recentere cijfers zijn nog niet gepubliceerd.
Het is volgens Murat ook niet alleen de corona die de wijk weer armer heeft gemaakt. "We krijgen te weinig geld voor ons werk. De inkomens liggen gewoon te laag. Heel veel mensen kunnen niet op vakantie: soms zie ik buren helemaal niet. Ze zitten alleen maar thuis want iets buiten de deur gaan doen kost geld en dat hebben veel mensen niet meer. Je kan niet genoeg doen als je onvoldoende inkomen hebt. Er moet worden gezorgd dat er meer werk is voor mensen uit deze volkswijk. Mensen moeten echt meer bij elkaar komen en netwerken. Sociale contacten zijn heel belangrijk. Maar die onderhouden kost geld.
Murat heeft wel een suggestie: "waarom wordt er niet aan mensen gevraagd wat ze vroeger deden voor werk in hun thuisland? Nu word je bij het UWV ingezet voor ongeschoold werk. Het is toch logisch dat je de kwaliteiten van de mensen ook in Nederland wilt benutten, dat is veel beter voor de motivatie. Hoe langer je in Nederland woont met een uitkering, hoe groter de stap wordt om betaald werk te vinden. Zeker als je moeite hebt met de taal. Deze week nog sprak ik een Nederlandse jongen van 28 jaar. Hij vertelde: "Ik vind muziek heel leuk, daar wil ik graag werk in vinden, maar ze laten me productiewerk doen en dat houd ik niet vol."
Is het nog wel leuk om in Malburgen te wonen? Murat vindt dat veel van jezelf afhangt. "Hoe je je voelt en of je gelukkig bent, daar kan je zelf een hoop aan doen. Al ga je maar iedere dag wat bewegen in het park. En zorg voor goede contacten met je buren. Het ligt voor een groot gedeelte aan jezelf." Murat is trots op het vrijwilligerswerk dat hij nu doet voor inwoners van de wijk. "Ik krijg ook vaak complimenten als ik in het buurthuis in de keuken aan het koken ben. En hij wordt vaak aangesproken door mensen die ook wel willen helpen in de wijk zoals Murat doet.
Murat inspireert mensen en dat is een compliment dat Murat doet glimmen van trots. "Ik heb mezelf uit de problemen geholpen en die ervaring wil ik meegeven aan mensen die dat ook nodig hebben."
