Deze Gelderse inwoner is bijna verdwenen, maar er komt hulp

De groene sprinkhaan is meer dan vier centimeter groot. De zadelsprinkhaan kwam in ons land alleen maar in Gelderland voor, maar is in tijden niet gezien. In Nationaal Park De Hoge Veluwe is de sprinkhaan voor het laatst gezien en gehoord in 2019. Dat is bijna vijf jaar geleden.

Het gaat niet goed met het beestje. In Nederland leven vijftig soorten sprinkhanen en krekels. Vier van deze soorten zijn op dit moment ernstig bedreigd, waaronder de zadelsprinkhaan.

Nu leven er alleen nog maar een paar bij Groesbeek tegen de Duitse grens. Maar De Hoge Veluwe wil het diertje terug.
Daarom heeft het park in samenwerking met de Provincie Gelderland een omvangrijk herstelproject en onderzoek in gang gezet.

Zo is er al steenmeel gestrooid en kalk verspreid. Maar vooralsnog is het doodstil op de heide waar de zadelsprinkhaan voor het laatst is gezien.

Onderzoeker Rob Felix van ecologisch adviesbureau Natuurbalans en Leontien Krul van het Nationale Park de Hoge Veluwe geven een lesje natuurbeheer aan onze verslaggever:

De zadelsprinkhaan leeft van nature op de heide, waar het zand droog en warm is. Waar genoeg mineralen en zouten zijn om de planten waar hij van leeft te laten groeien. Maar vermoedelijk door de overvloedige stikstofneerslag van de laatste jaren is de ooit schrale droge heide verandert in een natte plek met veel mos en gras. En daar kunnen de zadelsprinkhaan en vele andere diertjes niet goed tegen. De zuurgraad moet omlaag. Dan is er weer leven mogelijk.

Leontien Krul van het park vindt het belangrijk dat de leefomstandigheden voor plant en dier weer worden verbeterd. Daarom begonnen ze een onderzoeksproject van zeker tien jaar. En het is zeker niet het enige herstelproject van het park.

Ook het gentiaanblauwtje, een klein blauw vlindertje waarvan de eitjes door mieren worden meegenomen in hun nest om daar verder te groeien, wordt ondersteund door zijn leefomstandigheden te verbeteren.

Luister mee met dit interessante lesje natuurbeheer:

Nu worden de lessen natuurbeheer echt wat ingewikkelder. Door steenmeel en kalk te strooien, hopen de onderzoekers de zuurgraad van de bodem te verminderen. Alleen dan kunnen de wilde kruidenplanten, waar de sprinkhaan van leeft, weer terugkomen.

De verwachting is ook dat de natte mossen en het gras op de heide grotendeels zullen verdwijnen. Maar omdat niet zeker is of alle planten en dieren tegen het strooien van kalk kunnen, moet alles heel voorzichtig worden uitgevoerd. Daarom zijn proefvelden aangelegd, wordt de bodem regelmatig onderzocht en de heidetoppen gecontroleerd. Ook zijn insectenvallen geplaatst om torretjes en andere kleine insecten te tellen. De resultaten worden nauwkeurig bijgehouden. Maar het terugdringen van de gevolgen van de stikstofuitstoot is niet eenvoudig.

Luister naar de uitleg van Rob Felix van Natuurbalans:

Het project voor de zadelsprinkhaan is dus eerst een onderzoeksproject om de maatregelen die nu bekend zijn te testen en te bepalen of het veilig is voor flora en fauna. Pas dan kan gekeken worden of er grootschalig kan worden ingegrepen. Het project gaat jaren duren en wordt ondersteund door de provincie Gelderland, onderzoekcentrum BeWare en ecologisch adviesbureau Natuurbalans uit Nijmegen.

Luister hier hoe de zadelsprinkhaan klinkt: