Dood hout is het nieuwe goud

Tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw dachten we dat een gezond bos een opgeruimd bos was. Dode bomen en takken werden terstond verwijderd. Maar vijftig jaar geleden kwam men er achter dat dood hout een functie heeft in het bos. Om precies te ontdekken wat de rol is van dood hout, gaan we naar Landgoed Hoekelum bij Ede. Brede bomenlanen, een kasteel, de langste wildwal van Nederland: we verbazen ons in dit prachtige bos, dat eigenlijk pal langs de snelweg A12 ligt. Boswachter Roy Mes kent het landgoed op zijn duimpje.

Het gaat mis bij een boom als die niet meer zelf voor zijn bescherming kan zorgen. Dan krijgen zon en regen vat op de boom. Eerst vallen de bladeren af, dan breken takken af. Dat is het moment dat het hout al wat zachter wordt en spechten hun kans zien. Van die spechtengaten maken uilen en vleermuizen weer dankbaar gebruik. En de boommarter natuurlijk. Ondertussen zijn schimmels de aanval begonnen en gaan pissebedden, torretjes en spinnetjes de stam ontdekken. En eigenlijk wordt zo'n dode boom steeds mooier.

Natuurlijk ligt het meeste dode hout op de grond. Het duurt soms wel tientallen jaren voor een dode boom helemaal is vergaan. Het is fascinerend om te zien hoe ver het verval bij een dode boom al is gevorderd. Dat is bij iedere boom weer anders. Met veel enthousiasme wijst boswachter Roy Mes naar een dode boom vol schimmels. "Kijk: een tondelzwam. Daar zitten soms wel honderden insecten in!"

Een dode boom zorgt voor meer leven in het bos. 40 procent van alle insecten in het bos is afhankelijk van dood hout. In elk stadium van afbraak profiteren dieren en insecten van het rotende hout. Veel dieren zijn zelfs afhankelijk van dood hout voor hun voedsel, een schuilplaats of om eitjes in te leggen. Dood hout leeft en is van onschatbare waarde voor de biodiversiteit.